Ngày càng nhiều nhà cung ứng dự định chuyển nhà máy khỏi Trung Quốc và quá trình này sẽ diễn ra nhanh hơn nhiều so với dự báo trước đó. Mục đích là để đề phòng những hậu quả từ căng thẳng Mỹ-Trung, theo một trong những đối tác quan trọng nhất của “táo khuyết”.
"Khi nào bạn có thể rời Trung Quốc?"
GoerTek, nhà sản xuất tai nghe AirPods cho Apple, nằm trong nhóm công ty đang tìm kiếm các địa điểm sản xuất thay thế Trung Quốc. Hiện Trung Quốc đang là nơi đang sản xuất phần lớn các sản phẩm điện tử trên thế giới từ iPhone đến PlayStation.
Phó Chủ tịch GoerTek Kazuyoshi Yoshinaga cho biết Công ty đang đầu tư 280 triệu USD để xây dựng nhà máy mới ở Việt Nam, đồng thời đang xem xét mở rộng sang Ấn Độ. Ông cũng đang giám sát hoạt động của GoerTek tại Việt Nam từ tỉnh Bắc Ninh phía bắc Hà Nội.
Ngoài ra, các công ty công nghệ Mỹ cũng thúc giục các nhà sản xuất như GoerTek tìm kiếm các địa điểm thay thế, ông Kazuyoshi Yoshinaga cho hay.
“Từ tháng trước, rất nhiều khách hàng đến thăm chúng tôi gần như mỗi ngày”, ông Yoshinaga chia sẻ từ văn phòng của mình tại khu công nghiệp rộng lớn của GoerTek ở Hà Nội. Chủ đề nổi trội trong các cuộc thảo luận là: “Khi nào bạn có thể rời Trung Quốc?”.
 Phó Chủ tịch GoerTek Kazuyoshi Yoshinaga |
Xung đột ngày càng leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc – vốn khơi mào từ cuộc thương chiến thời Donald Trump và sau đó lan rộng ra nhiều lĩnh vực khác nhau, gần đây nhất là chip – khiến nhiều công ty phải suy xét lại chuỗi cung ứng thiết bị điện tử sau hàng chục năm gắn bó. Sự phụ thuộc vào Trung Quốc trở nên quá rõ ràng trong những năm COVID-19 ập đến, khi những lệnh kiểm soát của Bắc Kinh bóp nghẹt nguồn cung từ điện thoại cho tới xe hơi.
90% công ty sản xuất thiết bị công nghệ Trung Quốc cân nhắc chuyển dịch
Các nhà cung ứng của Apple hiếm khi chia sẻ suy nghĩ của họ, một phần là do “táo khuyết” một mực yêu cầu các bên giữ bí mật.
Phía Apple không nói rõ liệu họ có đa dạng hóa sản xuất bên ngoài Trung Quốc hay không. Gã khổng lồ Mỹ cũng cẩn thận không tiết lộ ý định giảm đầu tư vào Trung Quốc, nơi họ đã xây dựng một hệ sinh thái tập trung vào các công ty như GoerTek và Foxconn Technology Group.
Nhưng đằng sau hậu trường, 9 trong số 10 nhà cung ứng quan trọng nhất của Apple có thể đang chuẩn bị cho các đợt dịch chuyển quy mô lớn đến các quốc gia như Ấn Độ.
Bloomberg Intelligence ước tính có thể mất 8 năm để chuyển 10% công suất của Apple ra khỏi Trung Quốc. Tuy nhiên, vị Phó Chủ tịch của GoerTek cho rằng mọi thứ sẽ dịch chuyển nhanh hơn rất nhiều.
Hầu hết công ty sản xuất thiết bị công nghệ Trung Quốc đang chịu áp lực phải chuyển nhà máy. “Tôi sẽ cho rằng hiện 90% công ty đang cân nhắc về chuyện này”, ông nói thêm. “Đây là yêu cầu từ phía khách hàng”.
Ấn Độ là một trong những lựa chọn hàng đầu trong danh sách mong muốn của khách hàng. Điều này phản ánh tiềm năng của Ấn Độ cả về thị trường lẫn cơ sở sản xuất.
"Chúng tôi nhận được yêu cầu từ khách hàng gần như mỗi tháng. ‘Anh có kế hoạch mở rộng sang Ấn Độ không?'", ông Yoshinaga cho biết. "Nếu họ muốn xây dựng các dây chuyền sản xuất tại Ấn Độ, chúng tôi có thể phải nghiêm túc suy nghĩ về chuyện này này. Hiện tại, GoerTek đang tập trung vào việc phát triển cơ sở sản xuất tại Việt Nam".
Việt Nam là nơi sản xuất lý tưởng
Việt Nam đang là nơi sản xuất xuất duy nhất của GoerTek bên ngoài Trung Quốc. Khu công nghiệp mới dự kiến có diện tích 62 ha của GoerTek ở Bắc Ninh sẽ sản xuất sản phẩm cho các thương hiệu lớn của Mỹ và dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong 1 năm tới, Yoshinaga nói với Bloomberg. Trước đó, GoerTek đã đầu tư 1.06 tỷ USD tại Bắc Ninh và Nghệ An.
Công ty công nghệ này cũng đang lên kế hoạch sản xuất kính thực tế ảo tại Việt Nam từ năm 2024. GoerTek dự đoán rằng trong vòng 3 năm tới, 50% doanh thu toàn cầu của họ sẽ đến từ đất nước hình chữ S, tăng từ mức hơn 30% ở thời điểm này.
Ông Yoshinaga cho biết GoerTek đang yêu cầu nhà cung ứng của mình tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy mới ở miền Bắc Việt Nam. Công ty này đang sản xuất kính thực tế ảo Quest cho Meta Platforms và thiết bị PSVR của Sony.
Trên thực tế, GoerTek đã bắt đầu hoạt động tại Việt Nam từ 10 năm trước, ban đầu là sản xuất các sản phẩm âm thanh theo yêu cầu của Samsung Electronics, ông cho biết. GoerTek hiện đang vận hành 8 nhà máy tại Việt Nam và dự kiến sẽ tăng gấp đôi lực lượng lao động ở Việt Nam lên 40,000 vào tháng 5/2023 để chuẩn bị cho mùa Giáng sinh.
Theo ông Yoshinaga, với vị trí gần Trung Quốc, sở hữu mạng lưới cảng ven biển, lực lượng lao động trẻ và có trình độ cao, cùng với sự ổn định chính trị tương đối, Việt Nam đang là một nơi sản xuất lý tưởng. Tuy nhiên, chiến dịch chống tham nhũng gần đây khiến ông Yoshinaga lo lắng. Ông cho biết đã bày tỏ mối quan ngại này với các quan chức.
Tại thời điểm này, Việt Nam vẫn là địa điểm hấp dẫn. Apple có thể biến nơi đây thành trung tâm sản xuất AirPods, iPad và MacBook. Các đơn hàng AirPods hiện chủ yếu do GoerTek và Luxshare Precision Industry sản xuất, cả hai đều có nhà máy ở Việt Nam.
Ông Yoshinaga cho biết nhiều công ty Mỹ đang có kế hoạch chuyển sản xuất sang Việt Nam, bất chấp chi phí ra sao. Những công ty khác như Jabil đang xem xét mở rộng sang Ấn Độ. Nhưng nhìn chung, dòng chảy sẽ liên tục rời khỏiTrung Quốc, ông nói. “Tôi không nghĩ nó sẽ quay trở lại. Đây là đường một chiều”.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)